Transport krajowy

Samolot

Za czasów sowieckich w Azerbejdżanie istniało sporo krajowych połączeń lotniczych. Specyfika sowieckiej ekonomiki, która funkcjonowała zgodnie z wymogami komunistycznej ideologii, a nie prawami gospodarki wolnorynkowej, sprawiała, że bilety lotnicze były niesamowicie tanie. W 1990 r. bilet Baku-Moskwa kosztował 40 rubli, co przy ówczesnym czarnorynkowym kursie dolara było równowartością około 2,5 USD (słownie dwa i pół dolara). Po rozpadzie Związku Radzieckiego w związku z pogarszającą się wówczas sytuacją ekonomiczną większość krajowych połączeń zlikwidowano. Obecnie na liniach wewnętrznych samoloty latają między trzema miastami: Baku – Gəncə, Baku – Naxçıvan, Gəncə – Naxçıvan.

Pociąg

Z Baku przecinając cały Azerbejdżan w kierunku zachodnim można dojechać przez Şəki do Balakən oraz przez Gəncə do Böyük Kəsik (linia ta idzie dalej do Tbilisi), obie te miejscowości leżą nad granicą gruzińską. W kierunku północnym idzie z Baku linia kolejowa przez Xaçmaz do Yalama nad granicą rosyjską (idzie ona dalej do Rosji), a w kierunku południowym linia idąca przez Lənkəran do Аstara nad granicą irańską. Linia kolejowa, na której kursowały kiedyś z Baku pociągi przez İmişli i Zəngilan do Naxçıvan i dalej do Erywania wskutek konfliktu z Armenią jest wykorzystywana tylko częściowo.

Klasy pociągów:

  • Elektrik dəmir yolu qatarı – powszechnie nazywany elektriczką. Rodzaj prostego pociągu podmiejskiego (lokalnego) z otwartymi wagonami i siedzeniami przypominającymi ławki. Elektriczka zatrzymuje się na każdej małej stacji.
  • Plaskartlı vaqon – nazywany często w skrócie plaskart (ros. płackartnyj wagon), w biletach oznaczany skrótem PL. Przedziały bez drzwi z 4 miejscami leżącymi.
  • Kupe – wagon posiadający przedziały z 4 miejscami leżącymi, ale w odróżnieniu od plaskart przedział kupe jest szerszy i ma zamykane drzwi. W biletach oznaczany jest skrótem KP.
  • SV (fonetycznie es-ve) – najlepsza klasa w azerbejdżańskich pociągach, przedział z dwoma miejscami leżącymi i zamykanymi drzwiami.

Autobus

Autobusy kursują przede wszystkim na dłuższych trasach. Zdecydowana większość pojazdów kursująca na trasach długodystansowych to autobusy zachodniej, koreańskiej lub japońskiej produkcji. Dworzec autobusowy po azerbejdżańsku nazywa się Avtovağzal.

W Baku autobusy międzymiastowe odjeżdżają z bakińskiego międzynarodowego dworca autobusowego (Bakı Beynəlxalq Avtovağzalı). To największy dworzec autobusowy w krajach WPN. W posiadającym 4 kondygnacje terminalu dworcowym znajdują się m.in. hotel, centrum handlowe, bank, centrum medyczne, poczta. Nieopodal dworca znajduje się stacja metra Avtovağzal. Na stronie tego dworca autobusowego jest rozkład jazdy autobusów oraz cennik biletów: https://avtovagzal.az/en/.

Bilety na autobusy, kursujące po najbardziej uczęszczanych trasach, można kupić przez stronę: https://biletim.az/.

Marszrutka

Wszystkie mikrobusy, niezależnie od tego czy jeżdżą one po mieście czy też kursują na dłuższych trasach, są w Azerbejdżanie i krajach WNP powszechnie nazywane marszrutka. Jeśli dopytujemy się kogoś skąd one odjeżdżają zawsze należy posługiwać się terminem marszrutka, a nie mikrobus/minibus/bus, dzięki czemu od razu zostaniemy zrozumiani. Marszrutki docierają do zdecydowanej większości miejscowości na terenie kraju. Są one podstawowym środkiem komunikacji dla mniejszych miejscowości. Zwykle nawet do małych wiosek kursuje przynajmniej jedna marszrutka w dzień. Marszrutki kursujące między większymi miastami to w większości zachodnie, japońskie lub koreańskie mikrobusy. Do małych miejscowości czasem jeżdżą mikrobusy Gazel’ – rosyjska kopia Forda Transita. Do najwyżej położonych górskich wiosek, gdzie prowadzą tylko drogi gruntowe, jeżdżą będące nie do zdarcia mikrobusy UAZ.

Marszrutki kursujące w mieście zatrzymują się praktycznie wszędzie za wyjątkiem takich miejsc jak skrzyżowania, wystarczy machnąć ręką, aby marszrutka się zatrzymała. Marszrutki kursujące na dłuższych trasach na ogół wyjeżdżają kiedy zbierze się komplet pasażerów.

Taxi

Zdecydowana większość taksówek w Azerbejdżanie nie posiada liczników. Cenę za przejazd ustala się z kierowcą. Taksówki w Baku są droższe od taksówek na prowincji. W Baku jest sporo firm taksówkarskich, w których można zamówić taxi telefonicznie – po ustaleniu trasy podawana jest cena za przejazd.

Jedynymi taksówkami posiadający liczniki są kursujące po Baku charakterystyczne samochody podobne do londyńskich taksówek (Bakı Taksi/London Taksi). Ponieważ z reguły mają one karoserię w charakterystycznym fioletowym kolorze bakińczycy powszechnie nazywają je badımcan (bakłażan).

Samochód z kierowcą

Podobnie jak w innych krajach WNP można spotkać samochody osobowe, których kierowcy dorabiają sobie przewożąc pasażerów jak taxi, samochody takie nie posiadają umocowanego na dachu znaku taxi. W byłym Związku Radzieckim takich kierowców z reguły nazywa się chałturszczik. Istnieją dwie grupy takich kierowców. Pierwsi to kierowcy jeżdżący raczej tylko po swoim mieście/miejscowości. Drudzy to kierowcy regularnie kursujący między dwoma miastami. W drugim przypadku kierowcy na ogół czekają aż zbierze się komplet pasażerów, czyli 4 osoby. Płaci się za miejsce w samochodzie. Istnieją wówczas dwie formy opłaty – można zapłacić za jedno miejsce czekając aż zbierze się komplet pasażerów lub zapłacić za cały samochód.

Wynajęcie samochodu z takim kierowcą na dłuższą trasę jest tańsze niż korzystanie z taxi. Cena wynajęcia samochodu zależy od długości trasy. Jeśli zamierzamy po drodze się zatrzymywać np. dla robienia zdjęć należy wstępnie ustalić z kierowcą ile czasu zamierzamy na to poświęcić, żeby później nie zażądał on wyższej ceny. Wynajęcie samochodu jest dobrym wariantem jeśli udajemy się do małych miejscowości, do których kursuje bardzo mało marszrutek lub do miejsc położonych na uboczu, gdzie nie dociera żadna komunikacja. Plusem jest też to, że możemy wtedy więcej zobaczyć, nie tracąc czasu na przesiadki i możemy zatrzymywać się tam gdzie mamy na to ochotę.

Do górskich wiosek gdzie prowadzą drogi gruntowe kursują samochody terenowe. Często spotykanym samochodem w terenach górskich jest Lada Niva. Po najtrudniejszych drogach prowadzących do położonych wysoko w górach miejscowości jeździ niesamowicie wytrzymały UAZ. Ten niezawodny samochód terenowy został zaprojektowany specjalnie dla sowieckiej armii i występuje w dwóch wariantach – jako jeep i mały mikrobus. Podobno Japończykom przypisuje się powiedzenie: „żeby nie budować dróg Rosjanie wyprodukowali UAZ”.