Tańce Azerbejdżanu

Taniec towarzyszy człowiekowi od bardzo dawnych czasów. Zapewne pojawił się on przed nazywaniem rzeczy i tworzeniem pojęć. Jest obecny w każdej kulturze, wyraża uczucia, emocje, marzenia, potrzeby. Łączy epoki, tradycje i ludzi. Tańce były i nadal są częścią obrzędów, wydarzeń oraz przekazywanych z pokolenia na pokolenie tradycji narodowych i regionalnych.

Tańce ludów Kaukazu są bardzo charakterystyczne, podobnie jak ich melodie. Korzenie tańców Azerbejdżanu sięgają głębokiej przeszłości. W miejscowości Qobustan znajdują się prehistoryczne petroglify, będące swego rodzaju ilustrowaną historią wschodniego Zakaukazia, od epoki mezolitu do średniowiecza. Na jednym z naskalnych rysunków przedstawiono układ rąk i nóg tancerzy, który jest praktycznie identyczny z azerbejdżańskim tańcem Yallı.

Azerbejdżan był pierwszym krajem w świecie muzułmańskim gdzie powstał balet. Pierwszym baletem stworzonym w Azerbejdżanie był Qız Qalası (Wieża Dziewicza). Autorem muzyki i libretto do tego baletu był Əfrasiyab Bədəlbəyli.

Większość tańców Azerbejdżanu utrzymana jest w metrum 6/8 i 3/4. Tradycyjne tance są wykonywane pod akompaniament ludowych instrumentów, jak tar, zurna, nağara, kamança. Od XIX w. bardzo popularnym instrumentem stała się również harmonia (qarmon).

U mężczyzn ruchy rąk w tańcach są na ogół wolniejsze niż na Północnym Kaukazie (zwłaszcza w Dagestanie). Główny nacisk kładzie się na ruchy nóg, które są szybsze i odgrywają w tańcach większą rolę.

Kobiety w tańcu poruszają się zwykle znacznie bardziej spokojnie, ruchy rąk są miękkie, subtelne, pełne gracji. Specyfika kobiecego tańca była uwarunkowana tradycyjnym strojem. Był on bogaty i barwny, ale ograniczał ruchy nóg w czasie tańca. Kobiety odziewały szarawary, na które nakładano spodnią spódnicę, a na tą z kolei sięgającą do samej ziemi wierzchnią spódnicę, zdobioną haftami i często koronkami. Kobiety w tańcu akcentowały ruchy głowy, górnej części ciała i przede wszystkim rąk. Ponieważ w czasie tańca w tradycyjnych strojach ich nogi są ukryte pod długimi spódnicami, gdy poruszają się sprawia to wrażenie jakby one płynęły.

Azerbejdżańskie tańce na filmiku reklamującym Azerbejdżan. Wstawiony na YouTube przez Baku Media Center.
Taniec Odlar Yurdu wykonywany przez Państwowy Zespół Tańca Azerbejdżanu. Wstawiony na YouTube przez Eldar Mansurov.